HISTORIA ŁĘK DUKIELSKICH - LUDZIE
          Nawigacja
 

Czas ucieka,
Wieczność czeka...

 » Index
0
 » Strona główna
0
 » Rys historyczny
0
 » Ludzie
0
 » Organizacje
0
 » Szkoły
0
 » Zespoły
0
 » Kościoły
0
 » Gwara
0
 » Kapliczki
0
 » Muzeum
0
 » Koło Gospodyń
0
 » OSP
0

 » Klub Rolnika

0

 » LKS Zorza

0

 » Służba Zdrowia

0
 » Dokumenty
0

 » Różne

0
 » Wiatraki

Fotogalerie

Wiejskie

Parafia pol-kat

Parafia rzym-kat

Szkoły

Koło Gospodyń

Muzeum wsi

LKS Zorza

Klub Rolnika

Z życia - różne

 

                          Twórcy, rzemieślnicy  
Białogłowicz Władysław - żył na przełomie XIX / XXw. Wykonywał "cudeńka" z drzewa: rzeźbił, wykonywał barierki drewniane, koła do wozu,/wymagało to gięcia drzewa/ beczki, niecki, siedleczki, wiadra drewniane, szafy, łóżka, kufry, stolarkę okienną i drzwiową, a także trumny. 
 
Krężałek Franciszek – żył na przełomie XIX / XX w. Stolarz, ale przede wszystkim wspaniały rzeźbiarz (stąd jego rodzinę nazywano „rzeźbiorczykami”). Wykonywał i rzeźbił:
- figurki świętych, krzyżyki, obrazy
- ramki na ścianę
- wieszaki na ręczniki
- tzw. „szaragi” – wieszaki na naczynia kuchenne
- meble pokojowe, kuchenne, krzesła, stoły, ławki
- okna, drzwi itp.
Gdy w Łękach powstał Kościół Polsko – Narodowy, p. Krężałek przystąpił do grona jego wyznawców i zajął się budową świątyni. Stworzył cały wystrój ołtarza, wyrzeźbił z drewna  krzyże, figurki świętych, ozdobne świeczniki i kwietniki.
Do dziś jego rzeźby są w Kościele Polsko – Katolickim oraz w domach mieszkańców wsi.
 
Krężałek Antoni – syn Franciszka. Przejął profesję po ojcu, jednak zachorował i zmarł bardzo szybko (w latach 50 – tych). W swoim krótkim życiu zajmował się przede wszystkim stolarką budowlaną. Robił także krzyże przydrożne.
 
Fruga Stanisław – żył w latach 1912 – 2000.  Imał się różnych zajęć. Dobry, znany     i ceniony rzemieślnik – stolarz, krawiec, szewc. Wykonywał przedmioty codziennego użytku, które w czasach wielkiej powojennej biedy były ludziom bardzo potrzebne, a na które nie mieli pieniędzy.
Wyrabiał z drewna:
- kosze do sadzenia, koszyki do święcenia, kosze do siania
- opałki, w których dawano bydłu obrok
- żurawie – urządzenia do wyciągania wody ze studni   
- putnie – naczynia do pojenia bydła
- skopce – naczynia do dojenia krów
- cebrzyki – naczynia do mycia naczyń
- wanki – naczynia do prania bielizny
- dzieże – formy do wypiekania chleba
- miarki, kwarty – do mierzenia żarna
- siedleczki – do wiania zboża; inaczej  młynki do oddzielania zboża od plew
- szufle – do nabierania ziemniaków
- sieczkarnie – urządzenia do rżnięcia sieczki, z której robiono obrok dla bydła
- orczyki, które zaprzęgały konia do wozu  
- taczki do wożenia ziemi, trawy, karmy dla zwierząt
- pługi do orki, brony do zawlekania zboża po sianiu
- wozy drabiniaste, koła do wozu
- grabie, widły do zwalania siana
- beczki do kiszenia kapusty
- latarki
- narzędzia:  łyżki, cedzaki do ziemniaków
- ozdoby domowe: kwietniki, półeczki
- zabawki dla dzieci, wózki dziecięce, narty itp.               
Prócz tego szył czapki, buty.
Od lat 60 – tych swoje wyroby sprzedawał na targach, bazarach w Dukli, Krośnie, Rymanowie.
 
Węgrzyn Ignacy – żył w latach 1909 – 1994. Rzeźbił, wypalał w drewnie, wyrabiał ozdoby z blachy.
Wykonywał:
- meble (łóżka, stoły, krzesła )
-ozdoby domowe z blachy i drewna, np. tzw. grzybki do cerowania skarpetek, kwietniki
- drewniane samoloty wskazujące kierunek wiatru (na każdą porę roku inny)
- plecionki ze sznurków, powrozy   
Naprawiał i szył buty, czapki.
Gdy w 1976 roku w Łękach Dukielskich powstała parafia Ignacy Węgrzyn, przy pomocy ks. proboszcza Nowaka, zajął się urządzaniem wnętrza kościoła. Wyrabiał i wypalał: krzyże, postacie świętych, portrety, katafalki, konfesjonały, klęczniki, kwietniki.
 
Nawrocki Paweł – 1910 – 1996. 
Paweł Nawrocki był osobą znaną i cenioną wśród mieszkańców Łęk i pobliskich miejscowości. Sprawował funkcje sołtysa, prezesa OSP. Pod jego kierunkiem podejmowanych było wiele inicjatyw społecznych. Nie szczędził czasu i energii, a nawet własnych środków finansowych dla realizacji zamierzonych celów. Dom Pawła Nawrockiego na przestrzeni lat powojennych służył nieprzerwanie celom społecznym. Do czasu oddania odpowiednich obiektów mieściły się tam kolejno: sklep spożywczy, urząd pocztowo – telekomunikacyjny, sklep tekstylny, gabinet  lekarski i dentystyczny, mieszkania dla nauczycieli, salon fryzjerski. Jako ceniony majster budowlany Nawrocki wybudował we wsi 85 drewnianych domów mieszkalnych oraz kościół, był kierownikiem budowy Domu Ludowego i Remizy Strażackiej. Prowadził również usługi dla ludności: przed wojną warsztat  stolarski i cegielnię, a  po wojnie zakład szklarski. Na podsumowanie zasług Pawła Nawrockiego na rzecz wsi warto przytoczyć słowa artykułu pt. „Dwie wsie” czasopisma Chłopska Droga: „Łęk Dukielskich nie można sobie wyobrazić bez Pawła Nawrockiego. Prowadzi poletka doświadczalne i hodowlę zarodową ... jest również agronomem społecznym. Prócz tego jest jeszcze wszędzie tam, gdzie chodzi o dobre imię rodzinnej wsi. Pierwszy wychodzi do budowy drogi i ostatni schodzi z placu budowy remizy”.
 
Krężałek Antoni – zw. „majsterkiem”. Stolarz, cieśla, budowniczy, kołodziej lat powojennych.
Wierdak Leon, Krężałek Adolf, Klecha Jan /na zdjęciu po lewej/  – kowale wiejscy lat przed i powojennych. Okuwali wozy, konie, sprzęty domowe. Prócz tego robili piecyki do ogrzewania mieszkań, podkowy, noże.
 
Urban Władysław – zdun; stawiał piece po pieczenia chleba, kuchnie do palenia (z cegły i gliny). Był także murarzem  i  tynkarzem.
 
Pernal Marcel, Pernal Józef – (lata przedwojenne) krawcy konfekcji męskiej, tzw. ciężkiej. Szyli spodnie, marynarki, ubrania, płaszcze.  W latach wojennych, kiedy nie było nic w sklepach, szyli z worków na ziemniaki, pałatek wojskowych, koców. Z ich usług korzystali ludzie z całej okolicy.

 

Witek Edward /na zdjęciu z lewej/, Wierdak Kazimierz – krawcy męscy lat powojennych (do lat 80 – tych).      
 
Jastrzębska Janina, Wierdak Stanisława /na zdjęciu z prawej/ – krawcowe damskie. P. Stanisława jest krawcową do dnia dzisiejszego.  
Samborowski Adolf, Zborowski Alfred, Szmyd Feliks - szewcy wiejscy lat powojennych
Wierdak Tadeusz – ur. w 1936 roku. W wieku 6 lat w wyniku zapalenia opon mózgowych stracił słuch. Jednak  kalectwo nie było dla niego powodem rezygnacji z życiowych planów. We wsi i okolicach zasłynął jako fotograf, który nie tylko robił, ale i wywoływał zdjęcia (posiadał własną ciemnię). Wykonywał zdjęcia rodzinne, panoramiczne, a później także do dowodu oraz ślubne. W latach 60 – tych zmienił profesje i zajął się stolarstwem. Do dnia dzisiejszego wykonuje okna, drzwi oraz inne wyroby z drewna.
 
Fruga Irena – ur. w 1938 roku. Wykonuje robótki ręczne:
- robi na drutach: swetry, bluzki, czapki, berety, rękawice, torebki, kapy, nakrycia
- robi na szydełku: serwety, obrusy, delikatne bluzki 
- haftuje i wyszywa przeróżne wzory
Pierwszy raz zainteresowała się tą dziedziną sztuki  mając  niewiele ponad 20 lat. Wtedy właśnie zaczęła wychodzić gazeta „Przyjaciółka”, na której łamach prezentowano różne wzory na bluzki, serwety.  Pani Irena postanowiła spróbować sama. Kupiła pierwsze druty i motek włóczki, i metodą prób i błędów, wzorując się na wzorach w gazecie, zrobiła pierwszy sweter. Później sięgnęła także po szydełko, zaczęła wyszywać i haftować. Z czasem w swojej dziedzinie doszła do perfekcji. Należąc do Koła Gospodyń, organizowała (na prośbę koleżanek)  pokazy w Klubie Rolnika, gdzie co tydzień nie tylko prezentowała swoje dzieła, ale i uczyła młodzież owej sztuki. Pani Irena czynnie działała jeszcze do początku lat 90 – tych, wykonując robótki dla ludzi ze wsi i okolic.
 
Piotrowska Alfreda - ur. w 1936 Poetka ludowa.
Pani Alfreda od lat zajmuje się tworzeniem wierszy, skeczów, scenek sytuacyjnych. Wiele z jej prac jest przedstawianych przez panie z KGW na różnych uroczystościach wiejskich oraz przez zespół "Łęczanie", który koncertuje po całej Polsce i za granicą. Szczególnie ukochała twórczość ludową. W jej pracach przewija się motyw tęsknoty za dawną wsią, pełną obsianych pól, zapachem domowych wypieków i radości, która temu towarzyszyła.

 

Twórcy  współcześni:
 
Państwo Barbara i Zbigniew Marchewkowie /na zdjęciu obok/ oraz ich córka Urszula /n.z.w środku/ to artyści zafascynowani bogactwem natury i kultury Beskidu Niskiego. Żyją i tworzą w Łękach Dukielskich. Są animatorami kultury w gminie Dukla.
 
Marchewka Barbara – absolwentka Uniwersytetu Ludowego we Wzdowie. Prowadzi warsztaty rękodzieła artystycznego (tkaniny typu gobelin, haft , koronki), organizuje wystawy, prezentacje, targi. Pasjonuje się malarstwem olejnym, pisze ikony, zajmuje się tkactwem artystycznym. Jak p. Barbara sama przyznała, swoją zawodową pasje traktuje jako „próbę znalezienia własnej ścieżki na duchowej drodze rozwoju”.
 
Marchewka Zbigniew – łączy pasje żony z rzeźbą w drewnie. Interesuje go malarstwo olejne, akrylowe, batik, tkanina artystyczna. Uczestnik plenerów rzeźbiarskich  w MUL we Wzdowie, animator kultury.
 
Urszula Marchewka - córka Barbary i Zbigniewa. Z zapałem kontynuuje dzieło swoich rodziców.
 
Wszyscy bardzo aktywnie propagują rzemiosło artystyczne. Są współzałożycielami Stowarzyszenia Inicjatyw Kulturalno – Ekologicznych „Animare” w Dukli. Założyli także i sprawują opiekę nad galerią w w Muzeum Historycznym w Dukli, organizują wystawy i  Kiermasze Dekoracji Świątecznych z okazji Świąt Wielkiej Nocy i Bożego Narodzenia, a podczas Dni Dukli (w pierwszym tygodniu lipca) – Targi Rzemiosła i Rękodzieła. Swe prace wystawiają także w całym kraju i za granicą. Są również instruktorami warsztatów rękodzielniczych dla dzieci i dorosłych z zakresu tkaniny artystycznej, batiku, wyrobów ze słomy, malowania na szkle i na płótnie akrylami. Posiadają własną stronę internetową, na której można zapoznać się z ich twórczością i dorobkiem: http://galeriaautorska.pl/
 
Portal historyczny wsi Łęki Dukielskie                       grudzień 2008

          webmaster: kychen